Çka paraqet insuficienca e zemrës?

Insuficienca apo dështimi i zemrës paraqet një problem shëndetësor që karakterizohet nga përkeqësimi i funksioneve të trupit për shkak të paaftësisë së zemrës për të pompuar mjaftueshëm gjak në trup. Zemra ndonjëherë mund të zmadhohet dhe të rritet për të toleruar këtë gjendje të përkeqësuar. Për këtë arsye, zmadhimi i zemrës që shoqëron dështimin e zemrës është ndër gjendjet më të zakonshme. Dështimi i zemrës, i cili vërehet kryesisht te meshkujt, çon në një shkallë më të lartë të përqindjes së vdekjes tek femrat nëse nuk trajtohet si gjendje.

Dështimi i zemrës prek të dy anët e zemrës. Në insuficiencën akute të zemrës, simptomat shfaqen papritur dhe më pas zhduken shpejtë. Kjo gjendje mund të shkaktojë një sulm në zemër ose një problem me valvulat e zemrës që kontrollojnë qarkullimin e gjakut. Megjithatë, simptomat e vëzhguar në insuficiencën kronike të zemrës vazhdojnë dhe nuk përmirësohen me kalimin e kohës. Shumica dërrmuese e rasteve të dështimit të zemrës janë të rregullta.

Çka është insuficienca kongjestive e zemrës?

Edhe përkundër faktit se dështimi i zemrës mund të prekë të dy anët e zemrës, në disa raste, vetëm njëra anë preket. Në shumicën e rasteve, kryesishtpërfshin pjesën e e majtë të zemrës. Pas dështimit diastolik ose dështimit sistolik të ventrikulit të majtë, kjo gjendje mund të ndikoj edhe anën e djathtë të zemrës.
Insuficienca kongjestive e zemrës, e njohur gjithashtu si dështimi i zemrës së djathtë, mund të jetë për shkak të panjohur (idiopatik) ose mund të ndodhë me rritjen e presionit të gjakut (hipertension pulmonar), shpesh në arteriet që çojnë gjakun në mushkëri. Prandaj, për shkak të ngadalësimit të hyrjes dhe daljes së gjakut në zemër, mund të vërehen akumulim gjaku në disa zona të trupit.
Në rastet e insuficiencës kongjestive të zemrës vërehet presioni prapa nga zemra në sistemin venoz. Gjithashtu vihet re edemë periferike. Edema periferike shfaqet kryesisht në bark, këmbë dhe shputa. Edema vërehet shpesh në ijet dhe kurrizin tek pacientët e hospitalizuar.br> Simptomat që vihen re më së shpeshti në insuficiencën kongjestive të zemrës janë anoreksia, venat e fryra të qafës, lodhja, dobësia, gulçimi (dispnea), zmadhimi i mëlçisë (hepatomegalia) dhe zmadhimi i shpretkës (splenomegalia). Simptoma të tjera përfshijnë një ritëm galop S3 dhe hipertension të shkaktuar nga akumulimi i kripës dhe ujit. Në rast se kongjestioni paraqitet në zorrë, si shkak ndodh mostretja në organizëm.

Simptomat e insuficiencës të zemrës

Simptomat e insuficiencës të zemrës janë ato që bëhen më të rënda ndërsa sëmundja avancon. Për këtë arsye, është më se faktor kyç të njihni simptomat, t'i ndiqni ato me përpikëri dhe të ndërhyni përpara se të përparojnë fazat e dështimit të zemrës. Një pacient mund të përjetojë një ose më shumë nga simptomat e mëposhtme:

• Humbja e oreksit, 
• Lodhje e shpejtë, 
• Nauzea 
• Shtim i papritur në peshë,, 
• Pështymë rozë ose e bardhë, 
• Aritmia (rrahjet e parregullta të zemrës), 
• Ënjtje (edemë)në këmbë, bark dhe kyçe, 
• Palpitacionet,, 
• Marramendje, 
• Përgjumje e vazhdueshme, 
• Vështirësi në përqendrim, 
• Urinim i shpeshtë gjatë natës, 
• Domimin i theksuar i enëve të gjakut në zonën e qafës,, 
• Depresioni dhe ankthi, 
• Bërja e një tingulli fishkëllimë kur personi kollitet ose nxjerr frymë. 

Trajtimi i insuficienës së zemrës

Rreth pyetjes nëse ka një trajtim mjekësor për dështimin e zemrës është një fenomen që shumë njerëz pyesin. Para se të aplikohen metodat e trajtimit,fillimisht duhet të konstatohet një diagnozë e insuficiencës kardiake për pacientin që aplikon në institucionin shëndetësor me shenja dhe simptoma. Pas ekzaminimit fizik, bëhen disa teste për të hetuar funksionet e zemrës. Ndër këto teste janë, ekokardiografia (ECHO) është metoda më efektive. Zemra ekzaminohet në detaje me aparatin ECHO, i cili përdor valë zanore. Në këtë mënyrë zbulohen defektet dhe dëmtimet strukturore ekzistuese. Më pas, për diagnozën diferenciale të insuficiencës kardiake përdoren analizat e gjakut, radiografitë e kraharorit, testet e ushtrimeve, testet e funksionit të mushkërive, rezonanca magnetike, angiografia, kateterizimi kardiak, tomografia dhe metodat e mjekësisë bërthamore (nukleare). 

Prioriteti në trajtimin e insuficiencës të zemrës është ndalimi i dëmtimit të indeve dhe eliminimi i simptomave që ndikojnë në jetën e përditshme duke ruajtur gjendjen aktuale shëndetësore të pacientit. Shqyrtohen mënyra e jetesës dhe regjimi i ushqimit të pacientit, në mënyrë që të ipen rekomandime për të mbështetur trajtimin e insuficiencës kardiake. Përveç kësaj, sipas gjendjes aktuale të sëmundjes, mund të planifikohet trajtim me medikamente ose metoda kirurgjike. 
Medikamentet për dështimin e zemrës përdoren sipas ashpërsisë së sëmundjes dhe statusit të ankesës gjatë procesit të trajtimit. Medikamentet që përdoren në këtë kontekst janë: diuretikët, beta-bllokatorët, digoksina, angiotenzina – konvertuesit e inkibitorëve të enzimës, rregullatorët e ritmit, holluesit e gjakut, vazodilatatorët, bllokatorët e aldosteronit, bllokatorët e receptorëve të angiotenzinës, dhe reduktuesit e kolesterolit. 

Nëse ka një problem me sistemin e përçueshmërisë elektrike të zemrës ose një çrregullim të ritmit kardiak që bie në sferën e terapisë me pajisje dhe procedurave kirurgjike, pajisjet e specializuara si stimuluesit kardiak - Pacemaker mund të lehtësojnë simptomat dhe të ndikojnë në jetëgjatësinë e pacientit. Për më tepër, ndërhyrje të tilla si vendosja e stentit në enët kardiake, operacioni bypass dhe procedurat e valvulave të zemrës, mund të paraqiten si të nevojshme. Ndërsa, në rastet e insuficienës së rëndë të zemrës, sizgjidhja më definitive dhe afatgjate, mund të paraqitet transplantimi i zemrës.

Fazat e insuficiencës kardiake

Stadi 1: përcaktohet si faza e parë e dështimit të zemrës. Duke qenë se faktorët e rrezikut janë të lartë, zhvillimi i insuficiencës së zemrës konsiderohet i mundshëm. Këta pacientë janë kryesisht njerëz me një histori familjare të insuficiencës kardiake, presionit të lartë të gjakut, diabetit dhe sëmundjeve të arterieve koronare. Këta persona, të cilët janë grupin e rrezikut të shtuar, nuk duhet të pinë duhan ose alkool, të mbajnë gjithmonë në ekuilibër nivelet e kolesterolit, të ushtrojnë rregullisht dhe të marrin pa ndërprerje medikamentet e përshkruara nga mjeku. Në pacientët e stadit 1, kufizimet e zakonshme ditore të aktivitetit fizik nuk ndodhin. Megjithatë, ankesat më të shpeshta janë pengimi dhe gulçimi gjatë ushtrimeve të rënda fizike. 

Stadi 2: insuficienca e zemrës shihet shpesh tek pacientët në këtë fazë për shkak të diagnozës së mos funksionimit sistolik të ventrikulit të majtë. Rekomandohet që personi të përdorë enzimat konvertuese të angiotenzinës dhe të ketë një mënyrë jetese aktive. Nëse këta persona kanë atak në zemër, duhet të përdorin beta-bllokatorë. Nëse zbulohet okludim (mbyllje) e arteries koronare ose problem në valvulat e zemrës te pacientët që janë nën kontrollin e vazhdueshëm të mjekut, kryhet ndërhyrja kirurgjike. Në pacientët e stadit 2, ankesa të tilla si rrahje zemre, gulçim dhe pengesa shfaqen në aktivitetet e përditshme fizike. Me fjalë të tjera, vërehet kufizim i moderuar i aktiviteteve fizike. 

Stadi 3: kur pacientët e diagnostikuar me insuficiencë kardiake arrijnë në këtë fazë, vërehen simptoma si lodhje e vazhdueshme, gulçim, urinimm më të shpeshtë gjatë natës, këmbë të fryra dhe të dobësuara, si dhe flluska në abdomen. Pacientët në këtë fazë nuk duhet të konsumojnë kurrë alkool apo duhan. Përveç kësaj, beta-bllokatorët duhet të përdoren për të pompuar fuqishëm muskulin e zemrës, duhet të reduktohet konsumi i kripës, dhe të bëhen më shumë stërvitje të aktivitetit fizik. Pacientët në fazën 3 kanë kufizime të konsiderueshme në aktivitetet normale të përditshme.. 

Stadi 4: konsiderohet si faza e fundit e insuficiencës kardiake. Në këta pacientë, zemra nuk mund të pompojë plotësisht gjakun. Personi duhet të trajtohet me pajisje ndihmëse ventrikulare ose ndërhyrje kirurgjike në zemër sa më shpejtë të jetë e mundur, si dhe të përdorë barna inotropike intravenoze. Dështimi i zemrës në fazën përfundimtare është një fazë e pasigurt për sa i përket jetëgjatësisë. Nëse pacienti nuk i përgjigjet metodave të tjera të trajtimit, transplantimi i zemrës duhet të kryhet sa më shpejtë të jetë e mundur. Te pacientët në stadin e 4-të ankesat shihen edhe kur pacienti është duke pushuar. Prandaj, gjendja e insuficiencës kardiake pengon ose nuk lejon personin as në aktivitetet e zakonshme të përditshme fizike. 

Fataliteti i insuficiencës së zemrës?

Insuficienca e zemrës është një problem i rëndë shëndetësor që ul cilësinë e jetës dhe kërcënon jetën në faza të avancuara. Përgjigja më e mirë për pyetjen nëse dështimi i zemrës vret është se nuk është dështimi i zemrës, por vonesa në diagnostikim dhe trajtim që shkakton humbjen e jetës. Prandaj, diagnoza e hershme e insuficiencës të zemrës mundëson dhe ndikon në zvogëlimin e rasteve të rënda të vdekjes. 

Kontrolli i rregullt i shëndetit të zemrës është shumë i rëndësishëm në parandalimin e insuficiencës kardiake. Zbulimi i sëmundjes në fazën fillestare është i nevojshëm për të minimizuar dëmtimin që shkakton në zemër. Marrja në kohë e medikamenteve të përshkruara rrit cilësinë e jetës dhe jetëgjatësinë e pacientëve të diagnostikuar.

Insuficienca akute e zemrës

Shumica dërrmuese e rasteve të dështimit të zemrës bien në grupin kronik. Në raste të tilla, nuk ka përmirësim me kalimin e kohës pasi simptomat vazhdojnë. Megjithatë, nëse simptomat shfaqen papritmas dhe më pas zhduken me shpejtësi, mund të përmendet insuficienca akute e zemrës. 
Shkaqet e insuficiencës akute të zemrës ndahen në ato me “origjinë kardiake” dhe ato me “origjinë jo kardiake”. Këto janë: 

Origjinë kardiake

• Endokarditi 
• Sindroma akute koronare, 
• Insuficienca/stenoza e valvulës së zemrës 
• Miokarditi akut 
• Aritmi akute 
• Perikarditi

Origjinë jo kardiake

• Anemia 
• Ndërhyrjet kirurgjike 
• Përdorimi i alkoolit 
• Mosfunksionimi i veshkave 
• Mos-zbatimi i rrjedhës të trajtimit mjekësor 

Për të parandaluar dështimin akut të zemrës, është e nevojshme të ruani një peshë të shëndetshme, të kufizoni përdorimin e duhanit dhe alkoolit, të kontrolloni stresin, të kryeni ushtrime të rregullta dhe të personalizuara fizike,si dhe të vizitoni rregullisht specialistin e zemrës.